Το
1920 συλλαμβάνονται δύο από τους γνωστότερους ηγέτες του εργατικού
κινήματος, οι Ιταλοί αναρχικοί εργάτες Νικόλα Σάκο και Μπαρτολομέο
Βαντσέτι. Το «έγκλημά» τους ήταν ότι πρωτοστάτησαν στις απεργιακές
κινητοποιήσεις εκείνης της περιόδου και ήσαν πρωτοπόροι οργανωτές των
εργατικών συνδικάτων, μακριά, μάλιστα, από την επίσημη γραμμή που
κυριαρχούσε τότε στη συνδικαλιστική ηγεσία.Ομως, η επίσημη κατηγορία που τους απαγγέλλεται δεν έχει καμιά σχέση με τις συνδικαλιστικές και τις πολιτικές τους δραστηριότητες. Κατηγορούνται πως δήθεν πήραν μέρος σε ένοπλη ληστεία μιας χρηματαποστολής, που μετέφερε χρήματα για μισθούς στο Σάουθ Μπράιντρι. Κατά τη διάρκεια της ληστείας, δολοφονήθηκαν ένας φρουρός της χρηματαποστολής και ο ταμίας της επιχείρησης. Το αποδεικτικό στοιχείο, το οποίο η αστυνομία χρησιμοποίησε για να ενοχοποιήσει τους δύο εργάτες, ήταν ένα πιστόλι, που είχε υπό την κατοχή του ο Νικόλα Σάκο, κατά τη στιγμή της σύλληψής του. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η οπλοκατοχή στις ΗΠΑ δεν απαγορευόταν. Δηλαδή, το να έχει κάποιος ένα πιστόλι, ούτε ασυνήθιστο, ούτε εκπληκτικό ήταν.
Μια δίκη – φάρσα
Η δικαστική διαδικασία είναι μια μοναδική φάρσα. Οι «αυτόπτες μάρτυρες»
έχουν προπαρασκευαστεί κάτω απ’ την πίεση του εισαγγελέα και της
αστυνομίας. Κανένας τους, βέβαια, δεν ήταν μπροστά την ώρα της ληστείας,
όλοι, όμως, «αναγνωρίζουν τους κατηγορούμενους» ως δράστες. Στην αρχή
της διαδικασίας, ένας από τους πρώτους «αυτόπτες μάρτυρες»,
αποκαλύπτεται ότι είναι πρόσφατα αποφυλακισμένος εγκληματίας, ο οποίος
εμφανίστηκε στο δικαστήριο με ψεύτικο όνομα. Ο ίδιος ομολογεί ότι
δέχτηκε να ψευδομαρτυρήσει σε συνεννόηση με τον εισαγγελέα και με
αντάλλαγμα την αποφυλάκισή του. Κατά τη διάρκεια της δίκης,
αποκαλύπτεται ότι ο διορισμένος από το δικαστήριο διερμηνέας παραποιεί
συστηματικά τα λεγόμενα των δύο κατηγορουμένων, στηριζόμενος στο ότι ο
Σάκο και ο Βαντσέτι δεν ξέρουν καλά αγγλικά.
Κατάθεση κατά παραγγελία
Τελικά, μετά την κατάρριψη όλων των κατηγοριών από τους κατηγορούμενους,
το μοναδικό στοιχείο, στο οποίο μπορεί να στηριχτεί η κατηγορούσα αρχή,
είναι το όπλο του Σάκο. Μάρτυρας – κλειδί θεωρείται ένας
εμπειρογνώμονας όπλων, ο οποίος καλείται να καταθέσει. Ομως, η κατάθεσή
του καθοδηγείται με μαεστρία από τον εισαγγελέα, ώστε να μείνει η
εντύπωση ότι το πιστόλι του κατηγορουμένου είναι το πιστόλι, με το οποίο
έγινε η ληστεία και διαπράχθηκαν οι δύο φόνοι.
Ιδού, λοιπόν, η μεθόδευση, όπως την αποκάλυψε αργότερα ο διευθυντής της
αστυνομίας της Μασαχουσέτης, κάπτεν Πρόκτορ, ο οποίος κατέθεσε ως
εμπειρογνώμων όπλων στη δίκη: «Συμφωνήσαμε με τον εισαγγελέα να πω ότι
οι σφαίρες που βρέθηκαν στον τόπο της ληστείας προέρχονται κατά πάσα
πιθανότητα από το πιστόλι του Νικόλα Σάκο. Ομως, επειδή υπήρχε κίνδυνος
να αποκαλυφθεί το ψέμα, ο εισαγγελέας μου είπε ότι αν μου ζητηθούν
αποδείξεις από κάποιο μέλος του δικαστηρίου να πω ότι δεν έχω». Κατά
«σύμπτωση», αποδείξεις δε ζητήθηκαν και ο δικαστής Ουέμπστερ Θέιχερ,
γνωστός στη Μασαχουσέτη για τις αντιδραστικές του απόψεις,
ανακεφαλαιώνοντας την κατάθεση του Πρόκτορ, αποφαίνεται ότι το φονικό
βλήμα προέρχεται από το πιστόλι του Σάκο.
«Εχθροί των θεσμών…»
Αυτό φτάνει για να κηρυχτούν οι δύο εργατικοί ηγέτες ένοχοι. Ο δικαστής
Θέιχερ, στο «αιτιολογικό» της απόφασης, σημειώνει: «Ακόμα κι αν δεν
έχουν διαπράξει το έγκλημα, που τους καταλογίζεται, είναι, πάντως, ηθικά
ένοχοι, γιατί είναι εχθροί των σημερινών θεσμών…»!
Πάνω από έξι χρόνια διαρκεί ο αγώνας για την αναθεώρηση της εσφαλμένης
απόφασης. Εργάτες και επιφανείς προσωπικότητες απ’ όλο τον κόσμο στέκουν
στο πλευρό των αθώων καταδικασθέντων. Μια σημαντική εξέλιξη κατά της
διάρκεια αυτής της εξαετίας έλαβε χώρα το Νοέμβρη του 1925: Ο
φυλακισμένος για σειρά εγκλημάτων Τσελεστίνο Μαντέιρος στέλνει ένα
σημείωμα από τη φυλακή στη διοίκηση της αστυνομίας και το δικαστήριο της
Μασαχουσέτης, όπου γράφει: «Ομολογώ ότι πήρα μέρος στο έγκλημα του
Σάουθ Μπράιντρι και ότι οι Σάκο και Βαντσέτι δε συμμετείχαν».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου