ΑΚΥΡΩΣΗ ΤΩΝ ΜΝΗΜΟΝΙΩΝ ΚΑΙ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗ ΤΗΣ ΔΑΝΕΙΑΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ: ΒΙΟΙ ΤΕΜΝΟΜΕΝΟΙ ΚΑΙ «ΑΞΕΧΩΡΙΣΤΟΙ»!

(Δευτ. 25/8/14 - 16:40)

Της ΣΟΦΗΣ ΠΑΠΑΔΟΓΙΑΝΝΗ*

Ακούγεται, συχνά και από κύκλους της Αριστεράς, ότι άλλο πράγμα τα μνημόνια και άλλο η δανειακή σύμβαση με την τρόικα ( ΕΕ-ΕΚΤ- ΔΝΤ). Ή διαφορετικά, ότι η ακύρωση των μνημονίων δεν έχει καμμιά σχέση με την συνέχιση και περαιτέρω υλοποίηση των συμφωνιών τροϊκανής δανειοδότησης.
Η άποψη αυτή είναι βαθύτατα λαθεμένη και θα προσέθετα ότι μπορεί να έχει απρόβλεπτες και επικίνδυνες πολιτικές συνέπειες για τις δυνάμεις που θέλουν να ακολουθήσουν ένα αντιμνημονιακό δρόμο και μάλιστα με ριζοσπαστικό προοδευτικό προσανατολισμό.

Κατ΄ αρχάς η πολιτική σύνδεση της τροικανής χρηματοδότησης με τα μνημόνια και τους νεοαποικιακούς όρους τους είναι κάτι παραπάνω από προφανής. Αλλωστε, την υπενθυμίζει με τον πλέον εκβιαστικό τρόπο η τρόικα κάθε φορά που θέλει να ασκήσει πίεση στην κυβέρνηση για την εφαρμογή των «συμφωνηθέντων» μέτρων και του μνημονιακού προγράμματος: απειλεί ευθέως με την καθυστέρηση ή και την διακοπή χορήγησης των δανειακών δόσεων.

Η ΝΟΜΙΚΗ-ΘΕΣΜΙΚΗ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗ ΜΝΗΜΟΝΙΩΝ ΚΑΙ ΔΑΝΕΙΑΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ

Η διασύνδεση, όμως, των τροικανών δανείων και της τροικανής Δανειακής Σύμβασης με τα μνημόνια δεν έχει μόνο άμεσο πολιτικό χαρακτήρα αλλά και χάρη στις παραδομένες κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, θεσμική – νομική βάση, την οποία μπορούν να επικαλεστούν οι «νεοαποικιοκράτες» δανειστές και πρώτα απ΄όλα η ίδια η ΕΕ μαζί με το ΔΝΤ.

Ετσι, λοιπόν, η Δανειακή Σύμβαση, ακόμα από το Προοίμιό της, υπογραμμίζει κατηγορηματικά, σε πολλά και διαφορετικά σημεία του Προοιμίου και με απόλυτο τρόπο, ότι όρος για την χρηματοδότηση της χώρας μας είναι η πιστή τήρηση του μνημονίου συνεννόησης.

Συγκεκριμένα στο σημείο (6) του Προοιμίου της «Σύμβασης Δανειακής Διευκόλυνσης» αναγράφεται ρητά: «Η παρεχόμενη προς την Ελλάδα στήριξη συναρτάται με τη συμμόρφωση της Ελλάδας σε μέτρα τα οποία προβλέπονται σε ένα Μνημόνιο Οικονομικής και Χρηματοπιστωτικής πολιτικής, Μνημόνιο στις συγκεκριμένες προυποθέσεις Οικονομικής Πολιτικής και Τεχνικό Μνημόνιο Συνεννόησης ( εφεξής μαζί «Μνημόνιο Συνεννόησης», όπως μπορεί κατά διαστήματα να τροποποιηθεί ή να συμπληρωθεί ).

Στα σημεία (7) και (8) του Προοιμίου της Δανειακής Σύμβασης αναγράφονται επίσης τα εξής: « Η διαθεσιμότητα του πρώτου Δανείου εξαρτάται από την υπογραφή του Μνημονίου Συνεννόησης και την έναρξη ισχύος της παρούσας Σύμβασης. « Η διαθεσιμότητα των δανείων που έπονται του πρώτου εξαρτάται από τη θετική απόφαση των Κρατών μελών της Ευρωζώνης ( εκτός της Ελλάδας) μετά από διαβούλευση με την Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα ( εφεξής «ΕΚΤ» ), με βάση τα πορίσματα της επαλήθευσης από την Επιτροπή ότι η εφαρμογή της οικονομικής πολιτικής του Δανειολήπτη συμφωνεί με το πρόγραμμα προσαρμογής ή όποιους άλλους όρους προβλέπονται στην απόφαση του Συμβουλίου δυνάμει των Άρθρων 126 ( 9) και 136 της ΣΛΕΕ και του Μνημονίου Συνεννόησης».

Στο μέρος της Δανειακής Σύμβασης που αφορά τη Δανειακή Διευκόλυνση και στο σημείο (1) αναγράφεται ρητά: « Οι Δανειστές καθιστούν διαθέσιμη στο Δανειολήπτη μια δανειακή διευκόλυνση ( εφεξής αναφερόμενη ως η «Δανειακή Διευκόλυνση») σε ευρώ για ένα συνολικό ποσό κεφαλαίου ύψους μέχρι ογδόντα δις ευρώ {80 000 000 000}, και υπόκειται στους όρους και τις προϋποθέσεις του Μνημονίου Συνεννόησης και της παρούσας Σύμβασης».

Τέλος, αν και δεν υπάρχει τέλος, στο Μνημόνιο Συνεννόησης της 9ης Φλεβάρη 2012 αναγράφονται τα εξής: « Οι εκταμιεύσεις της χρηματοδοτικής ενίσχυσης προς την Ελλάδα από το Ευρωπαικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ( ΕΤΧΣ) υπόκεινται σε τριμηνιαίες αξιολογήσεις των όρων καθ΄όλη τη διάρκεια της συμφωνίας. Η αποδέσμευση των δόσεων βασίζεται πάνω στην τήρηση κριτηρίων ποσοτικής απόδοσης και σε μια θετική αξιολόγηση της προόδου η οποία πραγματοποιείται σε σχέση με τα κριτήρια πολιτικής της Απόφασης του Συμβουλίου 2011/734/ΕΕ της 12ης Ιουλίου 2011 ( όπως έχει τροποποιηθεί – εφεξής καλούμενη «Απόφαση του Συμβουλίου»), το μνημόνιο οικονομικής και χρηματοπιστωτικής πολιτικής ( ΜΟΧΠ) και το παρόν Μνημόνιο».

Η ΑΚΥΡΩΣΗ ΤΩΝ ΜΝΗΜΟΝΙΩΝ ΚΑΙ Η ΔΙΑΚΟΠΗ ΤΗΣ ΔΑΝΕΙΑΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΑΠΟ ΕΕ ΚΑΙ ΔΝΤ

Τι δηλώνουν οι ως άνω υπογραμμίσεις από τα κείμενα των Δανειακών Συμβάσεων; Το συμπέρασμα που βγαίνει είναι ότι εφόσον μια κυβέρνηση της Ελλάδας ακυρώσει τα μνημόνια ή έστω δεν τηρήσει ορισμένα από τα μέτρα που περιλαμβάνουν , τότε μια τέτοια «απρονοησία» μπορεί να εκληφθεί από τους δανειστές ως αθέτηση όρων της Δανειακής Σύμβασης ή και μονομερής καταγγελία της τελευταίας και να επισύρει τη διακοπή της χρηματοδότησης της χώρας από τα αρμόδια ευρωπαικά ταμεία και το ΔΝΤ.

Είναι αρκετοί , κυρίως από ορισμένα τμήματα της Αριστεράς, που ισχυρίζονται ότι τόσο η ΕΕ, ίσως και το ΔΝΤ, δεν πρόκειται να προβούν σε καμμία περίπτωση σε διακοπή της χρηματοδότησης προς τη χώρα μας, ακόμα και αν η Ελλάδα δεν εφαρμόζει τα μνημόνια και έχει προβεί με δική της πρωτοβουλία στην ακύρωσή τους. ( εν όλω ή εν μέρει).

Και αυτό θα συμβεί, διότι ΕΕ, ίσως και ΔΝΤ, θα προσμετρήσουν τις δραματικές πολιτικές και οικονομικές συνέπειες που θα υποστούν από μια τέτοια διακοπή της χρηματοδοτικής ροής.

Δεν θέλω αυτή την ώρα να μπω σε μια τέτοια συζήτηση για τη βασιμότητα αυτού του ισχυρισμού και τις πιθανότητες που ενδεχομένως έχει για να βγει αληθινός. Αυτό άλλωστε θα το κρίνουν λίγο – πολύ και οι αναγνώστες αυτού του κειμένου.

ΑΠΟΛΥΤΑ ΑΝΑΓΚΑΙΟ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΜΙΑ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΧΩΡΙΣ ΤΡΟΪΚΑΝΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Αυτό που θέλω, όμως, να τονίσω είναι ότι σε κάθε περίπτωση οι παραπάνω υπογραμμίσεις για τη Δανειακή Σύμβαση και τη σχέση της με τα μνημόνια, επιβάλλουν σε κάθε κυβέρνηση που επιδιώκει στα σοβαρά να καταργήσει το μνημόνιο, να διαθέτει για κάθε ενδεχόμενο, όσο μικρό και αν το εκτιμούν κάποιοι, ένα αξιόπιστο και βιώσιμο εναλλακτικό σχέδιο για την πορεία της χώρας χωρίς τα δάνεια της τρόικας και του ΔΝΤ, με ότι αυτό μπορεί να συνεπάγεται.

Και ένα τέτοιο βιώσιμο και αξιόπιστο σχέδιο όχι μόνο πρέπει αλλά και μπορεί κατά τη γνώμη μου να υπάρξει και να δώσει θετική προοπτική στη χώρα. Και η ύπαρξη αυτού του σχεδίου με την εκδήλωση της ανάλογης αποφασιστικότητας για να εφαρμοστεί, εφ΄ όσον χρειαστεί, μπορεί να είναι η μόνη ίσως ρεαλιστική βάση για να υπάρξει κάποια πιθανότητα ώστε η ΕΕ να μην αντιδράσει με διακοπή κάθε χρηματοδοτικής ροής, στην περίπτωση αθέτησης των μνημονίων.

Διαθέτει ένα τέτοιο σχέδιο η Αριστερά στη χώρα μας;

Το ΚΚΕ δεν το διαθέτει γιατί νομίζει, πολύ κακώς και εντελώς λαθεμένα, ότι η παραπομπή των πάντων στην επαναστατική λαϊκή εξουσία το απαλλάσσει από αυτήν την ταπεινή υποχρέωση. Όμως αριστερά στη χώρα μας δεν είναι μόνο το ΚΚΕ και τα τελευταία χρόνια δεν είναι και κατά κύριο λόγο το ΚΚΕ . Κυρίως είναι ο ΣΥΡΙΖΑ και όχι μόνο για λόγους συσχετισμών αλλά και γιατί διεκδικεί άμεσα κυβερνητικό ρόλο. Επομένως η ανάγκη ενός τέτοιου σχεδίου μας αφορά ως ΣΥΡΙΖΑ πολύ πιο άμεσα, όπως μας αφορά πολύ περισσότερο η ανάγκη για τη διαμόρφωση του.

*Η Σόφη Παπαδόγιαννη είναι μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ.

Δευτέρα 25 Αυγούστου 2014