«Δε θα πάρεις σύνταξη ποτέ, εργαζόμενε και άνεργε»

  Του Νάσου Χατζητσάκου

Αφού «κούρεψαν» τις υφιστάμενες, κύριες και επικουρικές, συντάξεις έως 40% με 50% με διαδοχικές μειώσεις από το 2010 και μετά, αφού αύξησαν από το 2013, μέσα σε μια νύκτα, τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης στα 67 έτη, αφού νομοθέτησαν την «αποχώρηση», από το 2015, του Κράτους από τις πάλαι ποτέ δεδομένες υποχρεώσεις του, αφού συρρίκνωσαν τις παροχές ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, τώρα ήρθε η ώρα να δώσουν το τελειωτικό χτύπημα.

Με τη διαφαινόμενη αύξηση των ελάχιστων, απαιτούμενων ετών ασφάλισης για την απόκτηση δικαιώματος συνταξιοδότησης στα 21,5 ή –στην καλύτερη περίπτωση- στα 20 έτη (από 15 που ισχύει), και σε συνδυασμό με την ανεργία που -τουλάχιστον μέχρι τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του… 2030- θα παραμείνει σε δυσθεώρητα επίπεδα, ουσιαστικά «κλείνουν το δρόμο» προς τη σύνταξη σε ένα μεγάλο ποσοστό πολιτών.

«Δεν θα πάρεις σύνταξη ποτέ, εργαζόμενε και άνεργε» ανέφεραν με στόχο να καταδείξουν την επερχόμενη κατάσταση ειδικευμένοι στα θέμα του Συστήματος Δημόσιας Ασφάλισης, στο άκουσμα των μέτρων που συζητεί η συγκυβέρνηση ΝΔ και ΠΑΣΟΚ με την τρόικα, και από τις πρώτες αναλύσεις φαίνεται ότι έχουν απόλυτο δίκιο.

Εφόσον τα μέτρα, τα οποία στα μέσα της εβδομάδας έγινε γνωστό ότι προτείνουν οι δανειστές, πάρουν το «οκ» από τον πρωθυπουργό Α. Σαμαρά και τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Ε. Βενιζέλο και νομοθετηθούν ως έχουν, τότε πολλοί από τους σημερινούς εργαζομένους, και πολλοί περισσότερο από τους ανέργους, δεν θα καταφέρουν ποτέ να συμπληρώσουν αυτούς τους σκληρούς όρους και προϋποθέσεις συνταξιοδότησης.

Πώς προκύπτει αυτό το συμπέρασμα; Στα μέσα της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα, από το ΙΚΑ, για παράδειγμα, ο μέσος όρος των ετών ασφάλισης με τα οποία οι περισσότεροι συνταξιοδοτούνταν, ήταν στα 26,6 έτη (με το μέσο όρο της ανεργίας τόσο το υπό εξέταση χρονικό διάστημα, όσο και τις δεκαετίες που ακολούθησαν από το 1980 και μετά, να είναι σε μονοψήφια ποσοστά).

Σήμερα, τα –επίσημα- ποσοστά ανεργίας κυμαίνονται μεταξύ 26% και 28%, με τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις να κάνουν λόγο για επαναφορά της απασχόλησης στην προ του 2010 εποχή, από το… 2030 και μετά! Αυτό σημαίνει ότι για μεγάλη μερίδα εργαζομένων και ανέργων, που αναζητούν –και θα εξακολουθήσουν για πολλά χρόνια ακόμη- να «βλέπουν» τα ένσημα σαν ένα «όνειρο θερινής νυκτός», ο στόχος της απόκτησης 20 ή 21,5 ετών ασφάλισης θα παραμείνει ανέφικτος. Άρα, ένα μεγάλο ποσοστό πολιτών οι οποίοι θα βρίσκονται σε ηλικία συνταξιοδότησης 10 και 20 χρόνια μετά από σήμερα, δεν θα καταφέρουν να πάρουν σύνταξη ακόμη και εάν έχουν 19 έτη ασφάλισης.

Σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να «κλείσουν» τα 67 για να λάβουν την σύνταξη ανασφάλιστων υπερηλίκων του ΟΓΑ (360 ευρώ το μήνα, σήμερα με δυνατότητα αυξομείωσης ανάλογα με τις δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας) εφόσον, φυσικά, το συνολικό ετήσιο ατομικό φορολογητέο εισόδημά τους, δεν υπερβαίνει τα 4.320 ευρώ (ή στην περίπτωση εγγάμων δεν υπερβαίνει τα 8.640 ευρώ).

Ποιοι θα θιγούν άμεσα

Εάν, το μέτρο τεθεί σε καθολική εφαρμογή, χωρίς εξαιρέσεις και μεταβατική περίοδο, από την 1η Ιανουαρίου του 2015 και μετά, τότε δεν θα θιγούν μόνο όσοι συνταξιοδοτηθούν από το 2030 και μετά, αλλά και όσοι ετοιμάζονται να ολοκληρώσουν τον επαγγελματικό τους βίο είτε του χρόνου, είτε μέσα στα αμέσως επόμενα έτη. Σε αυτές τις κατηγορίες συμπεριλαμβάνονται οι μητέρες ανηλίκων που ήδη έχουν τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης αλλά αναμένουν να «πιάσουν» και το ηλικιακό όριο, οι δημόσιο υπάλληλοι και δη όσοι ήδη έχουν συμπληρωμένη εικοσιπενταετία, καθώς και όσοι ασφαλισμένοι υπάγονται στα Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα.

Μπούρλος: Πολλοί δεν θα καταφέρουν να συνταξιοδοτηθούν

«Αν το όριο των ελάχιστων απαιτούμενων ετών ασφάλισης για την απόκτηση δικαιώματος συνταξιοδότησης αυξηθεί από τα 15 στα 20 έτη, με δεδομένα τα υψηλά ποσοστά ανεργίας θα δημιουργηθούν σοβαρά προβλήματα για μεγάλες ομάδες πολιτών» τονίζει στην «Εποχή» ο ειδικευμένος σε θέματα δημόσιας ασφάλισης δικηγόρος, κ. Γιώργος Μπούρλος και διευκρινίζει: «εάν τελικά εφαρμοστεί αυτό το μέτρο, χωρίς μια μεγάλη περίοδο προσαρμογής και χωρίς το συνδυασμό αναγνώρισης χρόνου ασφάλισης, θα υπάρξουν κατηγορίες ασφαλισμένων που δεν θα απολαύσουν ποτέ μια σύνταξη, επειδή ακριβώς δεν θα μπορούν να “πιάσουν” τον απαιτούμενο, ελάχιστο χρόνο».

Ποια άλλα δικαιώματα μπαίνουν στη «γκιλοτίνα»

Η αύξηση του ορίου των ελάχιστων απαιτούμενων ετών ασφάλισης από τα 15 στα 20 ή στα 21,5 χρόνια, δεν είναι το μοναδικό μέτρο το οποίο προτείνουν οι τροϊκανοί και η συγκυβέρνηση ΝΔ και ΠΑΣΟΚ εξετάζει... Στο «ταγκό» που προηγήθηκε στο Παρίσι αυτή την εβδομάδα ανάμεσα στις δύο πλευρές, στο τραπέζι των συζητήσεων, μεταξύ άλλων, τέθηκε:

1) Η αναμόρφωση των συντελεστών βάσει των οποίων θα υπολογίζονται οι αναλογικές συντάξεις από το 2015 (οπότε καθιερώνεται η βασική σύνταξη των 360 ευρώ και η αναλογική με βάση τα έτη ασφάλισης από το 2011 και μετά). Στόχος είναι η μείωση των παρεχόμενων από τα ταμεία ποσών προς τους δικαιούχους.
2) Η αλλαγή του ορίου ηλικίας χορήγησης του Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΑΣ) από τα 65 στα 67 με πιο σκληρούς εισοδηματικούς όρους, ούτως ώστε να μειωθούν ακόμη περισσότερο οι δικαιούχοι του.
4) Η σταδιακή ένταξη ενός μικρού τμήματος των υφιστάμενων επικουρικών εντός των κύριων συντάξεων από τα μέσα του 2015 και
3) Η κατάργηση του προνοιακού ποσού.

Ειδικά το τελευταίο προτεινόμενο μέτρο θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στις κύριες συντάξεις. Ακόμη και σήμερα, για παράδειγμα, σε έναν ασφαλισμένο που με 15 έτη ασφάλισης και χαμηλές εισφορές το Κράτος διασφαλίζει να λάβει 486 ευρώ κατώτατη σύνταξη, αντί για 300 ευρώ που πιθανότατα να του αναλογούσαν βάσει των χρημάτων που έχει καταβάλλει (η «απόσταση» ανάμεσα στα υποθετικά 300 ευρώ και στα 486 ευρώ είναι το λεγόμενοι «προνοιακό τμήμα»). Εάν, λοιπόν, το Κράτος αποσυρθεί από την υποχρέωση να καταβάλλει το προνοιακό τμήμα, όσοι συνταξιοδοτηθούν από το 2015 και μετά, με λίγα έτη ασφάλισης και χαμηλές εισφορές, θα δικαιωθούν συντάξεις - «ρεγάλο», πολύ πιο κάτω από το υφιστάμενο όριο της φτώχειας.

Αναδημοσίευση από εφημερίδα «Η Εποχή» (30-11-14)