ΤΟ ΠΟΝΗΡΟ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ 2

Του ΣΤΑΘΗ*

Αλερτ! Αλαρμ! Και Ολέ! Η εφημερίδα τα «ΤΑ ΝΕΑ» συνεχίζει να αντιστέκεται πολιορκημένη στο Στάλινγκραντ! Γύρω της στίφη μπολσεβίκων και μενσεβίκων (σε μία ανίερη λυκοσυμαχία) μαζί με ορδές προσκόπων και συνοδοιπόρων προσπαθούν να καταβάλουν

την αντίσταση των ελεύθερων πολιορκημένων «εκσυγχρονιστών» και να καταλάβουν το άπαρτο κάστρο των 58 κεντροαριστερών. Βαρύς αχός ακούγεται, πολλά τουφέκια πέφτουν, οι ημέτερες τροϊκανές δυνάμεις αμύνονται του πατρίου εδάφους, τα ρεπορτάζ για τα καλά και φθηνά γενόσημα πέφτουν ηρωϊκώς μαχόμενα, ενώ η ψυχή του αγώνα Ψυχάρης,ως άλλος Σαμουήλ στο Κούγκι, ετοιμάζεται να βάλει φωτιά στα μπαρουτοβάρελα (δίπλα απ’ το κυλικείο), προκειμένου οι μπολσεβικομενσεβίκοι του ΣΥΡΙΖΑ να μην πιάσουν ζωντανό στα χέρια τους τον κ. Ευάγγελο Βενιζέλο, είτε αφύλακτον στο ξάγναντο είτε κρυμένον πίσω από τις φούστες του κυρ Σταύρου.

Αρχίζει να γίνεται χαβαλές ο χαβάς των «ΝΕΩΝ» ότι λογοκρίνονται επειδή τους ασκείται κριτική. Με τον πιο ξεδιάντροπο σταλινισμό η πιο κοντινή στην εξουσία (που θα έπρεπε να ελέγχει) εφημερίδα αυτού του τόπου κατηγορεί για σταλινισμό όσους εξέφρασαν διαφορετική άποψη απ’ τη δική της για ένα θέμα –οποιοδήποτε– που της άσκησαν κριτική, ακόμα και πολεμική. Από πότε μια εφημερίδα δεν αντέχει την κριτική, ακόμα και τη λάθος κριτική; Την πολεμική, ακόμα και τον λίβελο;

Με αφορμή την κριτική που ασκήθηκε σε ένα σκίτσο του εκλεκτού συναδέλφου και φίλου Δημήτρη Χατζοπούλου απ’ την «Αυγή», τα «ΝΕΑ» άρχισαν να διαμαρτύρονται ότι η «Αυγή» και γενικότερα η Αριστερά προσπαθούν να λογοκρίνουν και να φιμώσουν τον Δημήτρη.

Ενας σκιτσογράφος όμως μπορεί να λογοκριθεί με τρεις μόνον τρόπους: α) να τον λογοκρίνει ο διευθυντής του (ούτε καν ο εκδότης του) – ο διευθυντής του κι αυτός να το δεχθεί. β) Να αυτολογοκριθεί ο ίδιος (αν έτσι έχει καταντήσει), και γ) να φάει αγωγή, να τη χάσει και να εξαναγκασθεί σε σιωπή (Τυποκτόνος Νόμος – ω τι σύμπτωσις! Βενιζέλου).

Ουδείς άλλος τρόπος για να λογοκριθεί ένας σκιτσογράφος υπάρχει και ο ευρών αμειφθήσεται με χρυσούν ωρολόγιον.

Ομως ο σκιτσογράφος, όπως και κάθε άλλος δημοσιογράφος, μπορεί να υποστεί κριτική. Ασχημη κριτική, κακοπρόθετη κριτική, αλλά κριτική. Διότι και τα σκίτσα κριτική κάνουν.

Από πότε όσοι κάνουν κριτική, είναι υπεράνω κριτικής; Μπορεί ένα σκίτσο να είναι αριστούργημα για κάποιους και εμετικό για κάποιους άλλους. Και οι μεν και οι δε έχουν το ίδιο δικαίωμα να το κρίνουν ελεύθερα, να το θαυμάσουν ή να το φτύσουν, χωρίς να κατηγορηθούν ούτε οι μεν ούτε οι δε για λογοκρισία.

Ορια στη σάτιρα υπάρχουν μόνον εν σχέσει με τις προτεραιότητες που η ίδια επιλέγει, την πειθαρχία της στην ελευθερία της και τη δεοντολογία ή το αξιακό σύστημα του σατιρικού. Η σάτιρα έχει ιδεολογία, συντηρητική ή προοδευτική, είναι επαναστατική όταν αναζητά την αλήθεια, κυνική όταν τη συγκαλύπτει, έχει την ηθική της και τη φιλοσοφία της, μπορεί να είναι υπέρ των αδυνάτων ή υπέρ των Δυνατών. Και κρίνεται. Και πάντως, η πιο χυδαία σάτιρα είναι προτιμότερη απ’ την απουσία της.

Αυτά είναι πράγματα πασίγνωστα – ιδιαιτέρως στον δημοσιογραφικό χώρο, αν και συχνά τα γνωρίζουν καλύτερα ή τα διαισθάνονται όλοι οι πολίτες.

Γιατί λοιπόν τα «ΝΕΑ» σήκωσαν με μεγάλες φωνές το έργο ότι η «ΑΥΓΗ» προσπαθεί να λογοκρίνει έναν απ’ τους σκιτσογράφους της εφημερίδας; Θα μπορούσαν τα «ΝΕΑ» να λογοκρίνουν τους σκιτσογράφους της «ΑΥΓΗΣ»; Θα μπορούσε φέρ’ ειπείν η «Ελευθεροτυπία» να λογοκρίνει τους σκιτσογράφους του «Ριζοσπάστη» (πριν να τους απολύσει ο κ. Κουτσούμπας); – αστειότητες!

Μπορεί η κριτική της «Αυγής» να χαρακτηριζόταν από πολιτικώς ορθά στερεότυπα περί σεξισμού, μπορεί για πολλούς να ήταν ατυχής ή για άλλους σωστή – πού όμως ιχνηλατείται η απόπειρα λογοκρισίας;

Ο φίλος μου ο Δημήτρης, εκλεκτός άλλωστε σκιτσογράφος, ζωγράφος και συγγραφέας, έχει δικαίωμα να φτιάξει τα μουστάκια του Στάλιν να ενώνονται με τα μουστάκια του Χίτλερ, όπως έχω κι εγώ δικαίωμα να μη μου αρέσει αυτό το σκίτσο. Απ’ αυτό όμως, ώσπου

να φθάσω στο σημείο να λέω ότι τα σκίτσα του Χαντζόπουλου (ή όποιου άλλου σκιτσογράφου) είναι αποτρόπαια, υπάρχει μεγάλη απόσταση, που μάλιστα, συνιστά γενίκευση – την αρχή δηλαδή του φασισμού.

Σε αυτήν τη γενίκευση υποπίπτουν τα «ΝΕΑ» όταν φωνασκούν ότι η Αριστερά θέλει να τα λογοκρίνει. Προσωπικώς, ως αριστερός δεν θέλω να τα λογοκρίνω καθόλου, ούτε, εξ όσων γνωρίζω, και η θεία μου η Φωτούλα, που είναι και πιο αριστερή από μένα. Μπορεί να παθαίνω κρίση αηδίας μετά ιλίγγου όταν βλέπω την κ. Τρέμη, λόγου χάριν, να την πέφτει σε όσους «δεν τους αντέχει η οικονομία», αλλά δεν θέλω να τη λογοκρίνω καθόλου, απλώς αλλάζω κανάλι.

Επίσης, χαλκέντερος πλέον με την ανθρώπινη υποκρισία, δεν μου γυρίζουν τα άντερα, αλλά γελάω, όταν τα «ΝΕΑ» επιστρατεύουν ανθρώπους όπως ο κ. Τσακυράκης για να υπερασπισθούν την ελευθερία της σάτιρας στην περίπτωση του Δημήτρη, ενώ οι ίδιοι έχουν ζητήσει την απογόρευση (!) του γράφειν σε περιπτώσεις όπως η δική μου! Μα τη Μεγαλόχαρη ο χριστιανός! Και μάλιστα για ένα κείμενο που δεν είχε καταλάβει τι έλεγε.

Αυτόν τον πλουραλισμό υπερασπίζονται τα «ΝΕΑ» – στην αθώα εκδοχή. Οχι στην πιο ψαγμένη. Διότι αυτό που υπερασπίζονται τα «ΝΕΑ» είναι ο τρόμος και η αθλιότης της διαπλεκόμενης δημοσιογραφίας.

Αυτό που υπερασπίζεται ο κ. Ψυχάρης είναι η ασυλία του για τα 135 εκατομμύρια που χρωστάει, και για αυτό υποστηρίζει εκείνους που παρέδωσαν την Ασυλία της χώρας μας στους δανειστές της, για τα δισεκατομμύρια που της φόρτωσαν να χρωστάει.

Τόσον απλά και τόσο ξεδιάντροπα...

*Δημοσιεύθηκε στο enikos.gr την Πέμπτη 21 Νοεμβρίου 2013