Screen Shot 2013-03-19 at 6.25.32 AMΜουσική: Μίκης Θεοδωράκης. Σύνθεση 1960-1961, Παρίσι. Στίχοι: Τάσος Λειβαδίτης. Σολίστ μπουζούκι ο Μανώλης Χιώτης. Συμμετέχει Λαϊκή Ορχήστρα.
Η «Δραπετσώνα» είναι ένα από τα πρώτα τραγούδια με στίχους του Τάσου Λειβαδίτη. Κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 1961 στο δίσκο του Μίκη Θεοδωράκη «Πολιτεία».
Η διάθεση του συνθέτη αποζητούσε έναν αντρίκειο ρυθμό, ένα ζεϊμπέκικο, για το δίσκο «Πολιτεία». Η μελωδία γεννιέται αυθόρμητα στη σκέψη του Μίκη Θεοδωράκη τον Οκτώβρη του 1960. Κοινοποιήθηκε αμέσως στον Τάσο Λειβαδίτη και αυτός αυτοστιγμεί συνέταξε τους στίχους για τον ήδη υπάρχοντα μελωδικό ειρμό. Ήταν ένας ύμνος στη βασανισμένη προσφυγούπολη Δραπετσώνα. Μαζί με το «Μάνα μου και παναγιά» ήσαν τα πρώτα τραγούδια της «Πολιτείας» που δισκογραφήθηκαν, σε δίσκο 45 στροφών, και αποτέλεσαν αμέσως πρωτοφανή εμπορική επιτυχία.
Οι στίχοι του Τάσου Λειβαδίτη είναι μελαγχολικοί και εσωτερικοί. Αποτυπώνουν συμφορές προσωπικές αλλά και συλλογικές, εκφράζοντας το αίσθημα της λαϊκής γειτονιάς, την ορφάνια και τη φτώχεια της εποχής.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η «Δραπετσώνα», εμπνευσμένο από την επικαιρότητα της εποχής, όταν οι μπουλντόζες του δήμου προσπάθησαν να γκρεμίσουν τα παραπήγματα των φτωχών κατοίκων για να χτιστούν στη θέση τους πολυκατοικίες, ξεσηκώνοντας θύελλα διαμαρτυριών και επεισοδίων.
Ωστόσο, παρά τις δύσκολες καταστάσεις που περιγράφουν οι στίχοι του, καταστάσεις ρεαλιστικές και πολύ σκληρές, διακρίνονται σε αυτούς το πείσμα, η περηφάνια και η θέληση για μια καλύτερη ζωή. Τέτοιο τέλος δίνει και στη «Δραπετσώνα»: «Εμείς θα ζήσουμε κι ας είμαστε φτωχοί».
Ο αδερφός του Μίκη Θεοδωράκη, Γιάννης, είπε μια μέρα στον Μίκη: «Γκρεμίζουν με τις μπουλντόζες τις προσφυγικές παράγκες στη Δραπετσώνα οι χωροφύλακες και πετάνε έξω γέρους, άρρωστους και παιδιά. Δε γράφεις ένα τραγούδι, να βοηθήσεις το ρεπορτάζ μου στην Αυγή;».
Καθώς ο Μίκης Θεοδωράκης πήγαινε προς την Columbia για να ηχογραφήσει το «Μάνα Μου Και Παναγιά», ακριβώς μπροστά στο θέατρο Καλουτά τού ήρθε η μουσική στο μυαλό. Χάραξε στο πακέτο του δυο-τρία πεντάγραμμα και έγραψε τη μουσική. Από το στούντιο τηλεφώνησε στον Τάσο Λειβαδίτη, που έφτασε σε λίγη ώρα. Όρθιος πάνω απ’ το πιάνο, καθώς ο Θεοδωράκης του έπαιζε τη μουσική, εκείνος έγραφε. Στο μικρό μπαρ βρισκόντουσαν οι μουσικοί, ο Μανώλης Χιώτης και ο Μπιθικώτσης. Ηχογραφούσανε το «Μάνα Μου Και Παναγιά» και διακόψανε, μέχρι να τελειώσει το νέο τραγούδι. Μετά αρχίσανε αμέσως τις πρόβες, μέχρι να «ψηθεί». Το ίδιο βράδυ το τραγούδι ήταν έτοιμο και σε δέκα μέρες άρχισε να κατακτά τις γειτονιές της Ελλάδας…
Γιώργος Δουατζής (Καθημερινή 19/10/2008): Ο Μίκης Θεοδωράκης μου είχε διηγηθεί ότι πριν από τη χούντα δημιουργήθηκε μεγάλη αναταραχή, όταν αποφασίστηκε από την τότε κυβέρνηση Καραμανλή να γκρεμιστούν τα πλινθόκτιστα σπίτια στη Δραπετσώνα. Άμεσα οργανώθηκε συγκέντρωση διαμαρτυρίας με συναυλία του Μίκη. Ο Θεοδωράκης είχε ήδη συνθέσει τη μουσική ενός τραγουδιού στο μυαλό του. Τηλεφώνησε από ένα περίπτερο στον Λειβαδίτη και του έδωσε τους στίχους σε συλλαβές: τα-τα τα-τα-τα τα-τα κ.λπ. Του ζήτησε να γράψει στίχους που θα έδεναν με τη μουσική, ώστε το νέο τραγούδι να παιχτεί στη συναυλία της επόμενης μέρας. Τη νύχτα έγραψε ο Λειβαδίτης τους στίχους του γνωστού τραγουδιού «Δραπετσώνα», που την επομένη τραγουδήθηκε από τον Γρηγόρη Μπιθικώτση.
Μπορεί μια αγάπη που επιχειρεί την υπέρβαση να είναι αισιόδοξη; Ο Τάσος Λειβαδίτης, στη Δραπετσώνα, δίνει στην αγάπη του τη μορφή ενός κύματος που θα σαρώσει όλα τα εμπόδια: «Κράτα το χέρι μου και πάμε αστέρι μου / εμείς θα ζήσουμε κι ας είμαστε φτωχοί». Η φράση αυτή θεωρήθηκε κάποτε ξεπερασμένη. Γιατί η φτώχεια είναι ένα «μπανάλ» εμπόδιο στην αγάπη. Σήμερα, όμως, η φράση αυτή αποκτά ξανά τη σημασία της. Σήμερα, φτώχεια δεν είναι να μην έχεις πού να μείνεις –όπως τότε που γκρεμίστηκαν οι παράγκες της Δραπετσώνας- αλλά οτιδήποτε σε κρατά καθηλωμένο, σε εμποδίζει να αναπνεύσεις, να ονειρευτείς. Σήμερα, η έννοια της φτώχειας είναι πολύ πιο άγρια απ’ ό,τι ήταν τότε…
Μίκης Θεοδωράκης: Τι να πει η «Δραπετσώνα» σε μια κυρία που το πρόβλημά της είναι ο μεγάλος της έρωτας μ’ έναν γκόμενο, ενώ ταυτόχρονα είναι και παντρεμένη; Έτσι φτάσαμε στα καψουροτράγουδα…

Πηγη:Konstantinos Pavlikianis από το fb