ΘΕΑΤΡΟ ΣΚΙΩΝ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΚΗΝΗ. ΤΑ ΝΗΜΑΤΑ ΚΙΝΟΥΝ ΟΙ ΔΑΝΕΙΣΤΕΣ

  Tου ΓΙΑΝΝΗ ΚΙΜΠΟΥΡΟΠΟΥΛΟΥ*

Με μόνη φιλοδοξία να αποτελέσει τρόπαιο στον εκλογικό θρίαμβο της Μέρκελ, η κυβέρνηση Σαμαρά διαχειρίζεται τον δημοσιονομικό εφιάλτη.

«Οι εκλογές θα ήταν μια καταστροφή» ομονοούν οι αγορές, η επιχειρηματική ελίτ και οι κυβερνητικοί εταίροι. Οι εκλογές καταστροφή, η λαϊκή ετυμηγορία περιττή, η δημοκρατία κλινικά νεκρή. Γύρω από αυτό το μότο εκτυλισσόταν μέχρι χθες το βράδυ το παζάρι των τριών εταίρων, με αιχμή το λουκέτο στην ΕΡΤ.

Φυσικά, προβληματικές προς το παρόν είναι μόνο οι ελληνικές εκλογές. Αντιθέτως, οι γερμανικές εκλογές είναι η «λύση» στην οποία έχει προσκολληθεί η κυβέρνηση Σαμαρά, επιλέγοντας να γίνει τρόπαιο στον θρίαμβο της Μέρκελ. Η γερμανική ηγεσία με ποικίλους τρόπους τις τελευταίες μέρες κατέστησε σαφές ότι θα κάνει ό,τι μπορεί για να διασώσει το πείραμά της στην Ελλάδα. Θα έρθει ο Σόιμπλε στην Αθήνα, θα πάει ο Σαμαράς στο Βερολίνο, και το αλισβερίσι θα συνεχιστεί.

«Ψήφος εμπιστοσύνης»

Την ώρα που η ζωής της τρικομματικής κυβέρνησης κρεμό ταν από μια κλωστή, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και διεθνή επιχειρηματικά λόμπι επιχειρούσαν φτιάξουν κάποια οχύρωση αισιοδοξίας. «Ψήφος εμπιστοσύνης από αγορές και επενδυτές» ήταν ο τίτλος κάτω από τον οποίο στοιχήθηκαν η προσφορά των Αζέρων για τον ΔΕΣΦΑ , η συμμετοχή αμερικανικών hedge funds σε ελληνικές τράπεζες και οι επικείμενες επενδυτικές κινήσεις άλλων ξένων κεφαλαίων. Ως «επιτυχία» πιστώθηκε στην κυβέρνηση το μεγάλο πλιάτσικο της δημόσιας περιουσίας που προσφέρει. Ακόμη και στο πεδίο αυτό, πάντως, έχει εγκαταλείψει κάθε ευχέρεια επιλογής. Οι διαβόητες αποκρατικοποιήσεις προωθούνται με όρους «μπανανίας», όπως δείχνει η απομάκρυνση των Ρώσων από το παζάρι για το φυσικό αέριο και η «εισβολή» στο προσκήνιο των Αζέρων (Socar), επιλογή στην οποία συνέκλιναν ευρωπαϊκά και αμερικανικά συμφέροντα.

Αγόμενη και φερόμενη η τρικομματική κυβέρνηση, αδυνατεί να παρακολουθήσει τις λεπτές αποχρώσεις που διαχωρίζουν τις πολιτικές του ευρωατλαντικού μπλοκ, όπως ρητορικά αποτυπώθηκαν στη συνάντηση Ομπάμα- Μέρκελ στο Βερολίνο. Η αντιπαράθεση για το μίγμα «λιτότητας- εξυγίανσης» που είναι κατάλληλο για να ξεκολλήσει το καπιταλιστικό σύμπαν από τη στασιμότητα και την ύφεση. Η αμερικανική ηγεσία ήδη επιχειρεί να αυτονομηθεί από τις διεθνείς παρενέργειες της γερμανικής εμμονής στη σκληρή λιτότητα, όπως καταδεικνύει και η προαναγγελία του επικεφαλής της FED Μπεν Μπερνάνκι για… χαλάρωση της ποσοτικής χαλάρωσης, που σημαίνει ότι ακόμη λιγότερο αμερικανικό χρήμα θα διασχίζει τον Ατλαντικό για την Ευρώπη. Αυτή η αμερικανική διαφοροποίηση θα αποτυπωθεί χωρίς αμφιβολία στα επόμενα επεισόδια του σήριαλ «ΔΝΤ vs Βερολίνο» μέχρι το φθινόπωρο, με επίκεντρο το ελληνικό χρέος.

Εφιαλτικοί αστερίσκοι

Η τρόικα εσωτερικού αδυνατεί να παρακολουθήσει τα ψιλά γράμματα αυτής της περιπέτειας. Περιμένει να πέσει γερμανικό μάννα εξ ουρανού. Οι ελπίδες εναποτίθενται στις συζητήσεις για την περίφημη τραπεζική ενοποίηση που ξεκίνησαν χθες στο Eurogroup, αλλα δεν αναμένεται να καταλήξουν σε αποφάσεις πριν από τις γερμανικές εκλογές. Οι προτάσεις Ντάισερμπλουμ που κατατέθηκαν για το θέμα επιφυλάσσουν κάποιο μπόνους και για την Ελλάδα. Αν γίνει δεκτή η προτεινόμενη απευθείας ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών από τον μηχανισμό ESM, τα 50 δισ. που διατέθηκαν για τις ελληνικές τράπεζες θα εξαιρεθούν από τον υπολογισμό του χρέους.

Σ’ αυτό το «καλό» σενάριο υπάρχουν δύο εφιαλτικοί για την κυβέρνηση Σαμαρά αστερίσκοι:

Πρώτον, η ενεργοποίηση του μηχανισμού ESM, που σημαίνει παρέμβαση στην «τραπεζική κυριαρχία» κάθε χώρας, δεν αναμένεται πριν από το τέλος του 2014. Αλλά αυτός ο χρόνος είναι εξαιρετικά μακρύς για την τρικομματική κυβέρνηση και τις αντοχές της.

Δεύτερον, ακόμη κι αν το ελληνικό πείραμα πριμοδοτείτο με κάποια ελαφρυνση του χρέους, ελάχιστη σημασία θα είχε για τη δημοσιονομική προσαρμογή, που στο επίκεντρό της έχει τον μηδενισμό των ελλειμμάτων και το κυνήγι του πλεονάσματος. Με τη λιτότητα που επιβάλλεται δεν υπάρχει η παραμικρή πιθανότητα να επιτευχθεί κάτι τέτοιο. Πολύ περισσότερο που η τρόικα ζητεί να καλυφθούν τρύπες ύψους 5 και πλέον δισ.

Οι τρύπες αυτές τροφοδοτούνται από παντού. Από τη θηριώδη ύφεση, την τερατώδη ανεργία, την κατάρρευση φορολογικών και ασφαλιστικών εσόδων, τον εκτροχιασμό των υγειονομικών δαπανών, τη δυσκολία να εξασφαλιστούν έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις. Τυπικά, η τρόικα δεν έχει το «πράσινο φως» από τους πολιτικούς της προϊσταμένους να συζητήσει οτιδήποτε άλλο εκτός από νέα μέτρα λιτότητας. Επιστρέφοντας, λοιπόν, σε μια εβδομάδα στην Αθήνα, οι τροϊκανοί περιμένουν από την κυβέρνηση να τους παρουσιάσει τις επόμενες «Ιφιγένειες» προκειμένου να εγκρίνουν πακέτο δανειακών δόσεων, ύψους 8 δισ. ευρώ. Δεν συζητούν τρικ, δεν ανέχονται «δημιουργική λογιστική» προς το παρόν, και γενικώς ζητούν «αίμα». Αλλά αν η ΕΡΤ έφερε την κυβέρνηση στα πρόθυρα της κατάρρευσης, τι θα συμβεί στα επόμενα μέτρα που θα θίγουν όχι 2.500, αλλά εκατοντάδες χιλιάδες; Τα γερμανικά χειροκροτήματα για τους «μεταρρυθμιστικούς άθλους» δεν φτάνουν για να σώσουν την κυβέρνηση από το ατέλειωτο horror story που ζει.

*Το άρθρο δημοσιεύτηκε την Παρασκευή 21/6 με τον τίτλο: "Ένα ατέλειωτο horror story"

Σάββατο 22 Ιουνίου 2013