Θ’ ΑΝΤΑΜΩΘΟΥΜΕ ΣΤΑ ΚΙΟΥΡΤΖΙΔΙΚΑ

Του ΑΝΔΡΕΑ ΖΑΦΕΙΡΗ*

«Γέμισε το πόρτο από εξόριστους... όσο πάνε και μαζεύονται περισσότεροι –εξόριστοι και ντόπιοι. Να χαιρετήσουν τους αξιωματικούς του ΕΛΑΣ... Ο κόσμος από την προκυμαία χαιρετά... Προκυμαία και μαούνες ανταλλάσσουν ευχές. «Καλή αντάμωση»... Κι από τη μαούνα απαντούν: «Στα γουναράδικα». Είναι μια ευχή βγαλμένη από λαϊκή παροιμία. Την έλεγαν στον ΕΛΑΣ πριν από τις μάχες. Είναι κάτι σαν το «καλό βόλι» του 1821 και το «ψυχή βαθιά» της Αντίστασης. Συμβολίζει το θάρρος και την αυτοθυσία, την ελληνική παλληκαριά, την περιφρόνηση του θανάτου.»Απόσπασμα από το Ριζοσπάστη (15 Ιουνίου 1947)

Παρά τις όντως φιλότιμες προσπάθειες του (ξέρετε εσείς ποιος ) Γιάννη, να μεταφράσει την συγκεκριμένη φράση ως μια απειλή των «αιμοσταγών απογόνων του καπετάνιου του ΕΛΑΣ», είναι γνωστό ότι τη συγκεκριμένη έκφραση (αντίστοιχη με το «καλό βόλι σύντροφοι») χρησιμοποιούσε ο Άρης , αναφερόμενος στο πιθανό μέλλον τόσο του ίδιου όσο βέβαια και των συντρόφων του. Την ίδια φράση τη χρησιμοποιούσε η Κλεφτουριά επί Τουρκοκρατίας, όπως τουλάχιστον παρουσιάζεται στην λεγόμενη «πατριωτική» πεζογραφία.

Και ο θάνατος του Άρη, κα8ώς και  η ιστορία επιβεβαίωσαν με τον πιο τραγικό τρόπο τον αρχικαπετάνιο του ΕΛΑΣ.

Στη  "Λευκή Βίβλος" που εξέδωσε το 1945 στα Τρίκαλα το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ) , ο αιματηρός απολογισμός της κυβερνητικής και παρακρατικής τρομοκρατίας, μέσα σ' ένα χρόνο από την υπογραφή της συμφωνίας της Βάρκιζας, ήταν:

- Νεκροί: 1.192

- Τρομοκρατικές ενέργειες: 6.413

- Συλληφθέντες: 70.000

- Βιασμένες γυναίκες: 165

- Ληστείες: 6.567

- Επιδρομές σε τυπογραφεία: 572

- Καταδιωκόμενοι δημοκρατικοί πολίτες: πάνω από 100.000

- Συμμορίες, που δρούσαν: 166

- Παράνομα οπλοφορούντες της Δεξιάς: 20.000

Και ήταν μόνο η αρχή. Στις 17 Ιούνη 1946, πέρασε από τη Βουλή το περιβόητο Γ` Ψήφισμα, περί εκτάκτων μέτρων. Με το Γ` Ψήφισμα νομιμοποιήθηκε το δολοφονικό τρομοκρατικό όργιο σε βάρος των δημοκρατικών πολιτών.

Την 1η Ιούλη 1946 μπήκαν σε λειτουργία τα πρώτα 11 έκτακτα στρατοδικεία στη Θεσσαλονίκη, στα Γιαννιτσά, στο Κιλκίς, στις Σέρρες, στη Δράμα, στην Ξάνθη, στην Αλεξανδρούπολη, στα Γιάννινα, στην Κοζάνη, στη Λάρισα και τη Φλώρινα.

Στην Αθήνα, στον Πειραιά, στη Θεσσαλονίκη και άλλες πόλεις γίνονται μπλόκα, όπως τον καιρό της Κατοχής. Παραβιάζεται το οικογενειακό άσυλο και συλλαμβάνονται κατά εκατοντάδες οι δημοκρατικοί πολίτες, που κλείνονται στις φυλακές ή στέλνονται στα νησιά της εξορίας. Μακρονήσος, Τρίκκερι , Γυάρος

Η Μακρόνησος ειδικά, μετατράπηκε σε εφιαλτικό τόπο βασανιστηρίων, αρχικά δημοκρατικών αξιωματικών  οπλιτών και στη συνέχεια και πολιτών. Από  το, ναζιστικού τύπου, "αναμορφωτήριο" πέρασαν 1.100 αξιωματικοί και 27.770 έφεδροι οπλίτες, από την ίδρυσή του μέχρι το 1950. Σε ένα διήμερο (29/02 και 01/03/1948), οποίο δολοφονήθηκαν πάνω από 350 στρατιώτες του Α τάγματος Μακρονήσου, υπό τις διαταγές του συνταγματάρχη Μπαϊρακτάρη.

Ένοπλες μονάδες των ΜΑΥ και δεκάδες παρακρατικές συμμορίες τρομοκρατούσαν τον κόσμο και δεν δίσταζαν ακόμη και να περιφέρουν κομμένα κεφάλια από πόλη σε πόλη, με νταούλια και ζουρνάδες.

Η έκταση  του φαινόμενου  ήταν τέτοια που ακόμη και ο Αμερικάνος πρόξενος στην Ελλάδα, μετά από εικόνες που δημοσιεύτηκαν στις ΗΠΑ, με κομμένα γυναικεία κεφάλια, προέβη σε διάβημα.. Η ελληνική απάντηση;: " Οι κομμένες κεφαλές και η δημόσια επίδειξή τους αποτελούν ελληνικό έθιμο".

Πολλοί θεωρούν τη Βάρκιζα σαν το σημείο-αφετηρία αυτής της πρωτοφανούς, μαζικής σφαγής. Όμως δεν θα είχε υπάρξει Βάρκιζα χωρίς τις συμφωνίες Γκαζέρτας και Λιβάνου. Οι ευθύνες της τότε ηγεσίας του κινήματος είναι τρομακτικές. Από τη μία οι αυταπάτες για το ρόλο «του ξένου παράγοντα», από την άλλη η υποτίμηση του λαϊκού κινήματος, σε συνδυασμό και με τα όρια συγκεκριμένων  στρωμάτων που είχαν αναρριχηθεί στην ηγεσία, σφράγισαν μια τακτική συνεχών υποχωρήσεων και συμβιβασμών που οδήγησαν στον στρατιωτικό αλλά και πολιτικό αφοπλισμό και στην εκχώρηση σε έναν αντίπαλο στρατιωτικοπολιτικά όχι μόνο ηττημένο αλλά και ηθικά περιθωριοποιημένο, της δυνατότητας  να αναλάβει τη πρωτοβουλία των κινήσεων και να νικήσει.

Μπορεί η ιστορία να μην επαναλαμβάνεται παρά σαν φάρσα, όμως μπορεί να λειτουργήσει σαν παράδειγμα προς αποφυγή. “Εις του γούναρη την κάδη ” ο κόσμος της εργασίας ανταμώνει κάθε μέρα. Η αριστερά σήμερα δεν μπορεί να έχει καμία αυταπάτη για τις δυνατότητες ελιγμών . στο ευρωατλαντικό περιβάλλον. Ούτε θα πρέπει να υποτιμήσει τις δυνατότητες ανασυγκρότησης του «σάπιου πολιτικού συστήματος» (ίσως και με την περιορισμένη χρονικά αρωγή των σύγχρονων επιγόνων της οργάνωσης Χ).

(Και αφού ξεκινήσαμε με παροιμία, ας κλείσουμε αντίστοιχα με μια γερμανική, προς τιμή του ελευθερωτή Σόϊμπλε που μας έκανε την τιμή να μας επισκεφθεί).

Wo ein Wille ist, ist auch ein Weg.

"Όπου υπάρχει θέληση, υπάρχει και τρόπος."

* Ο Ανδρέας Ζαφείρης είναι μέλος της γραμματείας των ΣΥΝΕΚ (Συνεργαζόμενες Εκπαιδευικές Κινήσεις)